Wanneer is er sprake van één serieus gegadigde? Welke criteria zijn objectief, toetsbaar en redelijk om dit te bepalen? In een tweetal gerechtelijke uitspraken wordt duidelijk hoe gemeenten invulling kunnen geven aan dit onderdeel van het Didam-arrest. Een onlogische begrenzing en/of eigendom van een naastgelegen perceel kunnen een criterium zijn om aan te nemen dat er slechts één serieus gegadigde is. Hoe moeten gemeenten beleidsmatig omgaan met het gelijkheidsbeginsel bij snippergroen?

Didam-arrest en snippergroen

In het Didam-arrest (ECLI:NL:HR:2021:1778) heeft de Hoge Raad eisen geformuleerd over de toepassing van het gelijkheidsbeginsel bij de verkoop van onroerende zaken (zoals snippergroen). De Hoge Raad heeft geformuleerd met wie en onder welke voorwaarden een gemeente tot verkoop van snippergroen kan overgaan.

Criteria voor verkoop

Bij de verkoop van snippergroen moet de gemeente ruimte bieden aan potentieel geïnteresseerden om mee te kunnen bieden op de grond. Er moet dan een zogeheten openbare selectieprocedure worden gevoerd. De gemeente moet objectieve, toetsbare en redelijke criteria opstellen om te bepalen welke geïnteresseerde de grond mag kopen. De gemeente moet de verkoopprocedure, de criteria om de juiste koper te kiezen en het voorgenomen tijdschema ‘in passende mate openbaren’. Dit gebeurt meestal door deze informatie online te publiceren.

Eén of meer gegadigden

De openbare selectieprocedure vergt behoorlijk wat administratie voor een gemeente. Zeker bij relatief kleine snippers grond. De gemeente hoeft echter geen openbare selectieprocedure op te tuigen als vast staat dat er slechts één serieus gegadigde is.

Om te bepalen of er één serieus gegadigde is moet de gemeente beleid vaststellen met (ook daarin) objectieve, toetsbare en redelijk criteria om vast te stellen of er één of meer serieus gegadigden zijn.

Onlogische begrenzing als criterium

De gemeente Alphen aan den Rijn heeft beleid opgesteld met toetsingscriteria om vast te stellen of er sprake is van één serieus gegadigde. Eén van deze criteria luidt:

 “er door verkoop van groenstrook geen versnippering ontstaat door onlogische begrenzingen/eigendomsverhouding”

Bewoner A en bewoner B willen de grond kopen. Bewoner A heeft door verjaring een stuk grond verkregen van de gemeente. De door bewoner B met de aan te kopen grond gewenste achterom kan daardoor niet langer worden gerealiseerd. Verkoop aan bewoner B zou daarom tot een ‘onlogische begrenzing’ leiden.

De rechtbank oordeelt in haar uitspraak (ECLI:NL:RBDHA:2023:17931) dat het criterium ‘voorkomen van onlogische begrenzing’ toetsbaar, objectief en redelijk is. De rechtbank oordeelt ook dat toepassing van dit criterium er hier toe leidt dat alleen bewoner serieus gegadigde is en er dus slechts één serieus gegadigde en er geen openbare selectieprocedure hoefde te worden opgetuigd om bewoner B te laten meebieden op de grond.

Verkoop aan aangrenzende percelen

De gemeente Gorinchem heeft een nota Snippergroen (daterend van voor het Didam-arrest) met als uitgangspunt dat versnippering ongewenst is. Daarom wordt snippergroen slechts verkocht aan aangrenzende percelen.

De rechtbank Rotterdam oordeelt in haar uitspraak (ECLI:NL:RBROT:2023:8254) dat dit een toetsbaar, objectief en redelijke criterium is.  Andere gegadigden zonder aangrenzende perceel hoefden daarom van de rechtbank niet als serieus gegadigde te worden aangemerkt. De gemeente hoeft dus geen openbare selectieprocedure toe te passen.

Conclusie

Gemeenten kunnen gebruikmaken van hun  beleidsruimte op criteria op te stellen voor het wel of niet toepassen van de openbare selectieprocedure. Beide rechtbanken oordelen dat het uitsluitend verkopen aan aangrenzende percelen een toetsbaar, objectief en redelijk criterium is. Gemeenten kunnen op deze wijze voorkomen dat zij steeds een openbare selectieprocedure moeten organiseren. Dit uiteraard mits genoemde criteria zijn opgenomen in Didam-beleid of (ouder) snippergroenbeleid.

Benieuwd of uw beleid voldoet? Neem gerust contact met ons op.