Het komt regelmatig voor dat woningeigenaren een stukje openbare grond grenzend aan hun tuin in gebruik hebben. Als ze deze grond al langer dan 20 jaar in bezit hebben, kunnen woningeigenaren aanspraak maken op verjaring. In andere gevallen zullen de eigenaren de grond van de gemeente moeten kopen. Dergelijke stukken grond staan bekend als ‘snippergroen’. Op 1 januari 2023 vindt er een verhoging van de overdrachtsbelasting voor snippergroen plaats naar 10,4%.

Huidige situatie

Op 1 januari 2021 is de wijziging op de Wet differentiatie overdrachtsbelasting in werking getreden. De wijziging is veel in de media geweest vanwege de eenmalige vrijstelling van de overdrachtsbelasting voor starters. Dit is echter niet de enige belangrijke wijziging. Naast de vrijstellen voor starters, ging het algemene tarief van de overdrachtsbelasting omhoog van 6% naar 8%. Wanneer een gemeente snippergroen verkoopt aan haar burgers, valt dit onder het algemene tarief van de overdrachtsbelasting.

Situatie per 1 januari 2023

Op 1 januari 2023 zal het algemene tarief van de overdrachtsbelasting nog verder worden verhoogd naar 10,4%. Met deze verhoging hoopt het kabinet de positie van starters en doorstromers op de woningmarkt ten opzichte van beleggers te verbeteren. Vanaf 1 januari 2023 gelden de volgende drie tarieven voor de overdrachtsbelasting.

Tarief van 0%

Sinds 1 januari 2021 geldt dat de koper van een woning eenmalig kan worden vrijgesteld van de overdrachtsbelasting. Dit is het geval wanneer de koper jonger dan 35 jaar is, hij of zij nog niet eerder van de vrijstelling gebruik heeft gemaakt én de woning als hoofdverblijf gaat gebruiken. Bovendien geldt dat de waarde van de woning niet hoger mag zijn dan €440.000,-. Dit betekent in de praktijk dat starters geen overdrachtsbelasting betalen. Dit tarief is ook van toepassing op de aanhorigheden bij de woning, zoals snippergroen, die gelijk met de woning worden aangekocht.

Tarief van 2%

Wanneer een koper niet voldoet aan de voorwaarden voor de vrijstelling van de overdrachtsbelasting, geldt het tarief van 2%. Dit is bijvoorbeeld het geval als de koper ouder is dan 35 jaar of wanneer de waarde van de woning hoger is dan €440.000,-. Wanneer snippergroen tegelijk met de woning wordt gekocht, geldt ook voor snippergroen het lage tarief van 2%. Het tarief van 2% geldt alleen bij de verkrijging van een woning door een persoon die de woning als hoofdverblijf gaat gebruiken. Niet iedere koper voldoet aan deze beschrijving, bijvoorbeeld als de koper de woning gaat verhuren. In dat geval is het hoge algemene tarief van toepassing.

Tarief van 10,4%

Wanneer een koper de woning niet als hoofdverblijf gaat gebruiken, is het hoge algemene tarief van toepassing. Per 1 januari 2023 wordt dit tarief verhoogd van 8% naar 10,4%. Het algemene tarief geldt voor de verkrijging van woningen die niet onder het verlaagde tarief van 0% of 2% vallen. Het tarief van 10,4% geldt ook voor onroerende zaken die geen woningen zijn, zoals bijvoorbeeld snippergroen. Wanneer snippergroen niet gelijk met een woning wordt aangekocht, valt de koop van snippergroen daarom onder het hoge tarief van overdrachtsbelasting van 10,4%.

Conclusie

Op 1 januari 2023 is het algemene tarief voor overdrachtsbelasting verhoogd van 8% naar 10,4%. Dit hoge algemene tarief is van toepassing op de overdrachtsbelasting voor onroerende zaken anders dan woningen. In de praktijk betekent dit vaak dat een verhoging van de overdrachtsbelasting op snippergroen. Vanaf 1 januari wordt het aankopen van snippergroen voor woningeigenaren hierdoor een duurder. Dit is niet het geval wanneer de snippergroen tegelijk met de woning – die de koper als hoofdverblijf gaat gebruiken – wordt gekocht. In die gevallen blijft de overdrachtsbelasting ook voor de snippergroen 2% en kan in sommige gevallen zelfs 0% zijn.